الخطبة الأولى

الحمد لله الحمد لله أحاط علمه جميع الكائنات

ستایش مخصوص الله است که علمش به همه ی کائنات احاطه دارد

11 ـ كتاب نماز جمعه

ابوهريره t مي گويد: رسول الله r 

بسم الله الرحمن الرحیم

خطبه ی اول:

ستایش از آن الله است که بندگانش را به چنگ زدن به ریسمانش دستور داده و از تفرقه و درگیری نهی کرده است. او را ستایش می کنم و وی را برای نعمت های بزرگ و ارزنده اش سپاس می گویم و شهادت می دهم که معبود برحقی جز او نیست؛ یکتاست و شریکی ندارد. و گواهی می دهم که محمد بنده و فرستاده ی اوست.

بارالها! بر بنده و پیامبرت محمد و بر خاندان و اصحابش که پیشوایان تقوا و نیکوکاری بودند، درود و سلام بفرست.

ای بندگان خداوند! تقوای الهی پیشه نمایید و به یاد داشته باشید که الله شما را برای عبادتش آفریده؛ پس او را خالصانه عبادت کنید که خوشبخت کسی است که دینش را برای الله خالص کند و از پیامبرش پیروی نماید.

مسلمانان! یکی از بزرگترین نعمتهای الهی، نعمت برادری در دین است. آن نعمتی که پرودگار درباره‌اش فرموده است:

{به راستی مومنان، برادر یکدیگرند} [حجرات/10]

و الله، این برادری را پیوندی قرار داده است که بر عقیده و ایمان به الله استوار است. زیرا ایمان، نیروی جذاب‌ و گیرایی است که اهل خود را به نزدیکی و محبت بیشتر نسبت به یکدیگر وامی‌دارد. ممکن نیست قلب‌‌هایی که بر اساس ایمان به الله و دوستی او و رسولش جمع شده‌اند از هم، دور و جدا شوند. این، همان الفتی است که الله در دل یاران پیامبر علیه الصلاۀ و السلام نهاد.

و میان دل­هایشان انس و الفت برقرار کرد. اگر همه­ی چیزهایی را که در زمین است، هزینه می­کردی، نمی­توانستی میان دل­هایشان الفت برقرار کنی؛ ولی الله میان آنان انس و الفت به وجود آورد. همانا او توانای شکست ناپذیر و حکیم است. [انفال / 63]

این الفت در واقع یکی از ویژگیهای جامعه اسلامی است که رسول الله صلی الله علیه وسلم آن را اینچنین زیبا به تصویر کشیده است:

«مثال مومنان در مودت و محبت و عاطفه‌ی موجود در میانشان همانند یک پیکر است که اگر عضوی از اعضای آن به درد آید، سایر اعضای بدن با شب‌بیداری و تب همراهی اش می‌کنند». [به روایت مسلم در صحیحش]

پروردگار متعال، رابطه‌ی ایمانی مسلمانان را قوی‌تر و محکم‌تر از رابطه‌ی خونی و نسبی آنان قرار داده است؛ رابطه ای ایمانی و عقیدتی که از آن، احساسی مشترک و الفت و تعاون و برادری سرچشمه می‌گیرد؛ زیرا رابطه‌ی خونی و خویشاوندی ممکن است سست و سرد شود؛ ولی وحدت عقیدتی، نوعی پیوند همیشگی و همیشه‌تازه است. مسلمانان با گفتن شهادتین در نهان و آشکار خویش و با نماز و روزه و زکات و حجشان، این پیوند را به یاد می‌آورند. چنانکه در این روزهای مبارک و در گردهمایی فرخنده، بسیاری از برادران ایمانی را در بیت الله الحرام و زیر سایه‌ی خانه‌ خداوند می‌بینیم.

مسلمانان، این رابطه‌ی برادری را در اطاعت از خداوند متعال و در پناه بردن به او و در هر چشم به هم زدن و در هر تپش قلب و در هر دم و بازدم به یاد می‌آورند...

برای حفظ این برادری و حفظ این وحدت، در کتاب خداوند به چنگ زدن به ریسمان الهی دستور داده شده است که این ریسمان بر اساس تفسیر «حبر امت» و «ترجمان القرآن» عبدالله ابن عباس ـ رضی الله عنهما ـ به معنای دین خداوند است و یا بر اساس تفسیر عبدالله بن مسعود «جماعت» می باشد و بر اساس سخن دیگر مفسران، ریسمان الهی همان قرآن است؛ زیرا اجتماع بر کتاب خداوند ضامن اساس وحدت است. از آنجا که اجتماع قلب‌ها بر باطل، ممکن و مقبول نیست، باید یکی بودن قلبها در راستای حق و حقگرایی باشد. در این صورت جامعه اسلامی سالم خواهد ماند و هم برنامه ی مسلمانان روشن خواهد شد و خود مسلمانان نیز به آسایش و آرامش خواهند رسید و این مهم زمانی تحقق می یابد که وحدت مورد نظر، آحاد جامعه‌ی اسلامی را در برگیرد و هیچ کس، حتی یک نفر از آن جدا و مستثنی نگردد. خداوند متعال می‌فرماید: «همگی به ریسمان الهی چنگ بزنید و پراکنده نشوید و نعمت الهی را بر خودتان به یاد آورید که با هم دشمن بودید و الله دل هایتان را نسبت به همدیگر مهربان کرد و به لطف الله با هم برادر شدید؛ در صورتی که پیشتر بر لب پرتگاهی از آتش بودید و الله شما را نجات داد. بدین سان الله آیاتش را برای شما بیان می کند تا هدایت شوید». (آل عمران/103}

ای بندگان خداوند! احساس این نعمت مبارک، چنین می طلبد که با تمام توان از حقوق این برادری پاسداری کنیم و به شدت بر حفظ آن از تمام عواملی که می‌تواند آن را ضعیف یا بی‌رنگ حساس باشیم. از اینرو از اینکه یک مسلمان، با وسیله‌ای آهنی به برادر خود اشاره کند، نهی شده است. در صحیح مسلم از ابوهریره رضی الله عنه چنین روایت آمده است:

«هیچیک از شما به برادرش با سلاح اشاره نمی‌کند. زیرا چه می داند؛ شاید شیطان دستش را بلغزاند و در چاله ای از چاله‌های آتش بیفتد» این حدیث با صیغه‌ی نفی آمده است و بدین معناست که مومن، این کار را نمی‌کند و چنین کاری از مومن سر نمی‌زند. و همانطور که اهل علم در مورد این حدیث گفته‌اند این، بلیغ‌ترین و رساترین نوع نهی است.

همچنین مسلمان از اینکه مسلمان دیگری را بترساند نهی شده است. امام احمد در مسند خویش و همچنین ابوداوود در سنن با سند صحیح از ابی عبدالرحمن بن ابی لیلی روایت می‌کنند که گفت: تعدادی از صحابه با رسول الله صلی الله علیه وسلم در مسیری میرفتند؛ پس یکی از آنان به خواب رفت. برخی از آنان طنابی را که همراه آن مرد بود، حرکت دادند و این باعث شد آن مرد [ناگهان بیدار شود] و بترسد. پس رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: برای مسلمان جایز نیست که مسلمانی را بترساند».

کاملا روشن است که در آموزه های دینی از جنگ و درگیری برادران ایمانیبا یکدیگر نهی شده است؛ چراکه که درگیری با یکدیگر، خود، نشانه‌ی انکار این برادری و این نعمت است و چنین رویکردی، شبیه رویکرد غیرمسلمانان است که حرمتی برای جان یکدیگر قایل نیستند. رسول الله صلی الله علیه‌ و سلم در خطبه ی عید قربان فرمود: «خون‌ها، مال‌ها و ناموس‌های شما بر یکدیگر حرام است؛ همانند حرمت این روز در این ماه در این سرزمین تا آنکه به ملاقات پروردگارتان بروید. آگاه باشید! آیا ابلاغ کردم؟ ... بارالها! شاهد باش؛

و در صحیح مسلم از ابوهریره رضي الله عنه روایت شده که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «خون، مال، و ناموس هر مسلمانی بر سایر مسلمانان حرام است.»

از آنجا که عوامل درگیری و اختلاف بسیار است و جلوگیری از آن بس دشوار و مشکل، پروردگار متعال راهکاری برای پیشگیری از پیامدهای ناگوار تفرقه قرار داده و آنان را به فرمانبرداری از آموزه های قرآن کریم و سنت پیامبرش دستور داده است. زیرا این تنها راهی است که آنان را به اهدافشان می‌رساند و عدالت تحقق می باید و قلب‌ها به آرامش می رسد. الله سبحانه و تعالی می‌فرماید: ای مومنان! از الله اطاعت کنید و از پیامبر و صاحبان امور خویش فرمانبرداری نمایید و هرگاه در چیزی اختلاف کردید، آن را به الله و پیامبر بازگردانید؛ اگر به الله و رستاخیز ایمان دارید. این بهتر است و سرانجام بهتری دارد. (نساء:59)

حال اگر میان مومنان جنگ و درگیری رخ دهد، باز هم پروردگار متعال آنان را رها نمی‌کند که یکدیگر را از میان ببرند؛ بلکه در این مورد نیز آنها را راهنمایی کرده است که چه راهی بروند و چه روشی در پیش گیرند تا اینکه جنگ پایان یابد و آتش فتنه خاموش شود و صلح برپا گردد. پروردگار متعال می‌فرماید: {و اگر دو گروه از مسلمانان با یکدیگر جنگیدند بین آنان صلح و آشتی برقرار کنید؛ پس اگر یکی از آنان همچنان بر دیگری تجاوز کرد با تجاوزگر بجنگید تا آنکه به امر خداوند بازگردد. پس اگر بازگشت، میان آنان عادلانه اصلاح کنید و دادگری پیشه سازید که الله دادگران را دوست دارد} در این فرمان الهی، رحمت و خیرخواهی بی‌نهایتی نسبت به مومنان مشاهده می شود که پایانی ندارد.

ای بندگان خداوند! تقوای الهی پیشه سازید و این نعمت الهی را به یاد آورید که شما را پس از دشمنی، برادر یکدیگر گرداند. و تلاش کنید تا حقوق برادری دینی را پاس بدارید. و از رفتن به سوی فتنه برحذر باشید که پیامدی جز نابودی و خشم الهی ندارد.

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم:

{وَأَطِيعُواْ اللّهَ وَرَسُولَهُ وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ وَاصْبِرُواْ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ}

و از الله و پیامبرش اطاعت نمایید و با هم نزاع نکنید که سُست می­­شوید و شکوهتان از میان می­رود و شکیبایی ورزید. به راستی الله با صابران است. [انفال/46]

الله، من و شما را از هدایت قرآن و سنت پیامبرش بهره مند بفرماید. این سخن را می گویم و از پروردگار بلند مرتبه برای خود و شما و همه ی مسلمانان درخواست آمرزش می کنم که او آمرزنده‌ی مهربان است.

خطبه‌ی دوم:

ستایش از آن الله است، او را ستایش می کنم و از او درخواست آمرزش و کمک می نمایم و از بدی‌های نفس خویش و از کارهای ناشایستم به او پناه می برم. هرکه الله هدایتش کند، گمراه‌گری نخواهد داشت و هرکه الله گمراهش نماید، هدایتگری نخواهد یافت و گواهی می‌دهم که معبود برحقی جز الله نیست؛ یکتاست و شریکی ندارد و گواهی می‌دهم که محمد بنده و پیامبر اوست. پروردگارا! بر بنده و پیامبرت محمد و بر خاندان و یارانش درود و سلام بفرست.

ای بندگان الله! الله می‌فرماید: {اختلاف نکنید...} آری! الله بدان سبب اختلاف و تفرقه را برای ما ناپسند دانسته است که اختلاف، نخستین زمینه ی پیدایش سستی و ضعف و نابودی است. و انسان و امت ضعیف در دنیا و آخرت ارزشی خواهد داشت. پروردگار متعال، ما را از وارد شدن به راه اختلاف‌کنندگان و آنان که راه تفرقه را در پیش گرفتند، باز داشته و فرموده است:

و مانند کسانی نباشید که پراکنده شدند و پس از آنکه برایشان نشانه های آشکاری آمد، اختلاف ورزیدند. عذاب بزرگی در انتظار چنین کسانی است [آل عمران/105]

حال اگر راه تفرقه را در پیش بگیریم و بدین سان امت را از رسیدن به اهدافش باز داریم و فرقه فرقه و دسته‌دسته شویم، نخستین پیامد ناگوارش، بیزاری و جدایی پیامبر صلی الله علیه وسلم از ما خواهد بود. زیرا امتی که او به سوی تشکیل آن فراخواند و آن را برای بردوش گرفتن دعوتش می‌خواست، امتی است که تفرقه را نمی‌شناسد. آن امت، امتی یکپارچه است که پروردگارش یکی است؛ کتابش یکی است و افرادش در یک صف قرار دارند. همانگونه که الله می‌فرماید:

بی­گمان با کسانی که در دینشان تفرقه ورزیدند و دسته دسته شدند، هیچ پیوندی نداری. کارِ آنان با پروردگار است و آن­گاه آنان را از کردارشان آگاه می­کند. [انعام/159]

پس ای بندگان خداوند! تقوای الهی پیشه سازید و برای از میان بردن شکاف‌ها، اختلافات و عوامل تفرقه و نیز برای ایجاد وحدت و یکپارچگی از هیچ‌ تلاشی دریغ نورزید و همواره به یاد داشته باشید که الله متعال شما را به فرستادن درود و سلام بر خاتم پیامبران و رحمت جهانیان دستور داده و فرموده است:

{الله و فرشتگانش بر رسول خدا درود می‌فرستند، ای مومنان! [شما نیز] بر او درود و سلام بفرستید} [احزاب / 56]

بارالها! بر بنده و پیامبرت محمد، درود و سلام بفرست و از خلفای وی ـ ابوبکر و عمر و عثمان و علی ـ و دیگر آل و اصحاب وی و تابعین و آنانکه تا روز واپسین از آنان پیروی کنند و از ما با عفو و کرمت راضی شو ای بهترین بخشاینده و ای بهترین عفوکننده!.

بارالها! به اسلام و مسلمانان عزت عطا کن (3) و مرزهای دین را حفظ نما و دشمنان دین و دیگر تجاوزگران و فسادگران را نابود بگردان و میان قلوب مومنان الفت قرار بده و صف‌هایشان را یکی بفرما و زمامدارانشان را اصلاح کن و کلمه‌ی آنان را بر حق جمع بگردان.

خدایا! دینت، کتابت و سنت پیامبرت و بندگان مومن، مجاهد و صادقت را یاری ده. بارالها! ما از تو می‌خواهیم که ما را از دشمنان خویش و ما به هر صورت که می‌خواهی، حفظ نمایی (3) پروردگارا! ما از شر دشمنان به تو پناه می‌بریم (2)

بارالها! پایان ما را در همه‌ی امور، نیک بگردان و ما را از خواری دنیا و عذاب آخرت نجات ده... بارالها! دین ما را که حافظ امر ماست و دنیای ما را که زندگی ما در آن است و آخرت ما را که بازگشت ما به سوی آن است اصلاح بفرما و زندگی را برای ما باعث افزونی در خیر بگردان و مرگ را برای ما آسودگی از بدی‌ها قرار بده...

پروردگارا! بیماران ما را شفا ده و مردگان ما را بیامرز و ما را به آرزوهایی که باعث رضایت توست برسان و با فرجام نیک کارهای ما را پایان ببخش...

خدایا حج مومنان را حجی مبرور و باعث بخشش گناهان و تلاشی ستوده بگردان... پروردگارا! ما به خود ستم روا داشتیم و اگر تو ما را نیامرزی و ما را نبخشی قطعا از زیانکارن خواهیم بود.

پروردگارا! در دنیا و آخرت به ما نیکی عطا کن و ما را از آتش دوزخ حفظ نما. و درود و سلام خداوند بر بنده و پیامبرش محمد و بر آل و اصحاب وی و ستایش از آن الله پروردگار جهانیان است..

ما در این وبلاگ تصمیم داریم تمامی مطالب علمی از جمله مقالات ، پایان نامه ها ، خظبه ها و نوشته های مفید را جمع اوری کنیم شما عزیزان میتوانید مطالب خود را جهت درج در وبلاگ به ایمیل karganqadim@gmail.com بفرستید

با تشکر از شما